Zimna wojna – początek
Zimną wojną określono konflikt, który trwał w latach 1947-1991 pomiędzy ZSRR oraz państwami zależnymi scalonymi w Układzie Warszawski od 1955 roku (blok wschodni), a państwami niekomunistycznymi skupionymi wokół NATO, pod przywództwem politycznym Stanów Zjednoczonych (blok zachodni). Jaka jest geneza powstania konfliktu trwającego kilkadziesiąt lat – skupiającego tak wiele państw? Zapraszamy do lektury.
Po praz pierwszy terminu „zimna wojna” użyto w roku 1945 na łamach gazety „Tribune”. Jego autorem był brytyjski znany brytyjski pisarz – George Orwell. Dwa lata później termin ten został powtórzony przez Bernarda Barucha – amerykańskiego polityka i przemysłowca – w celu określenia napięć jakie powstały pomiędzy dwoma obozami – sowieckim i amerykańskim (należy wspomnieć, iż w trakcie II wojny światowej byli oni sojusznikami). Amerykański publicysta – Walter Lippman stwierdził (utrwalając już termin „zimna wojna” na dobre), iż zakończyła się koalicja antyhitlerowska, a rozpoczął konflikt między dwoma mocarstwami. Początek powstania zimnej wojny nie jest określony precyzyjnie. Część historyków uważa, że należy umiejscowić go zaraz po zakończeniu II wojny światowej, inni natomiast iż początków należy doszukiwać się w końcówce I wojnie światowej. Jeszcze inni badacze historii twierdzą, iż zarzewie konfliktu należałoby wskazać gdzieś w okolicach roku 1917 kiedy to w wyniku rewolucji październikowej kraje zachodnie zaczęły izolować Rosję na arenie międzynarodowej. Trudno wskazać konkretną datę, na pewno nie było takie klasycznego punktu zaczepnego, raczej był to proces, który rozwijał się w trakcie rządów Włodzimierza Lenina oraz później gdy do władzy doszedł Józef Stalin, próbując przeciągnąć jak największą ilość państw w stronę komunizmu.
Konflikt był podsycany przez oba obozy. W trakcie tak zwanej rosyjskiej wojny domowej państwa zachodnie wspierały finansowo przeciwników bolszewików. W odpowiedzi ZSRR wsparło finansowo strajkujących brytyjskich robotników w 1926 roku, przez co rząd Wielkiej Brytanii zerwał stosunki dyplomatyczne z sowietami. W późniejszym czasie również dochodziło do sytuacji, w których jedna strona próbowała zdeprecjonować stronę drugą. Do roku 1933 Stany Zjednoczone nie uznawały nawet państwowości ZSRR. Po podpisaniu w 1939 roku paktu o nieagresji z Niemcami komunistyczne państwo obrało już kierunek swoich działań, jednak po inwazji hitlerowców na ZSRR w 1941 polityka musiała się zmienić. Zawarto porozumienie pomiędzy wchodem i zachodem, jednak Stalin w dalszym ciągu by podejrzliwy i uważał, że opóźnianie przez zachód otwarcia drugiego frontu miało na celu wykrwawić stronę wschodnią. Tak jak pialiśmy widać tutaj, iż powstanie tego niezwykle długiego konfliktu było procesem, na który składała się polityka, ale również zmiany gospodarcze oraz same konflikty zbrojne.