Literatura rosyjska jest przykładem literatury bardzo bogatej i wiele oferującej zarówno czytelnikowi jak i historykowi. Przez wieki kształtowały ją wpływy Zachodu i Wschodu, stąd można odnaleźć w niej dzieła inspirowane kulturą zachodnioeuropejską, ale i wydarzeniami czy filozofią Wschodu.
Po XVIII-wiecznym okresie brązowym, który w literaturze rosyjskiej przyniósł wiele ciekawych i wartych odnotowania dzieł, następuje najpiękniejszy okres rozkwitu literatury rosyjskiej. Wiek XIX nazwano „złotym wiekiem”, gdyż to właśnie wówczas swe największe dzieła popełnili tacy wspaniali pisarze jak m.in. Aleksander Puszkin, Fiodor Dostojewski, Michaił Lermontow czy Lew Tołstoj. Nie wolno także pominąć Aleksandra Nikołajewicza Ostrowskiego, Nikołaja Gogolaczy Fiodora Tiutczewa.
Złoty wiek to nie tylko literatura, ale także filozofia. Jej wpływ na literaturę jest nieoceniony. Wśród najważniejszych myślicieli XIX-wiecznych rosyjskiej filozofii są m.in. twórca anarchizmu Michał Bakunin, Piotr Czaadajew, Wissarion Bieliński czy Nikołaj Danilewski.
XIX wiek to także narodziny nowych języków literackich: białoruskiego i ukraińskiego. Zrodzone na bazie zachodnioruskich dialektów, nawiązywały do tradycji ruskich z okresu byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego.
Po wieku złotym nastąpił wiek srebrny, określany na lata 1880-1917. To właśnie wówczas swe największe dzieła tworzyli m.in. Anna Achmatowa, Leonid Andrejew, Andriej Bieły czy Aleksandr Błok, Anton Czechow, a także Fiodor Sołogub. To także czasy, w których w języku rosyjskim tworzyli polscy poeci, m.in. Bolesław Leśmian. Podobnie jak przy wieku złotym, w srebrnych czasach literatury rosyjskiej duży wpływ miała ówczesna filozofia. Tacy myśliciele jak m.in. Nikołaj Strachow czy Maksim Kowalewski odznaczyli się w dziejach zarówno literatury jak i filozofii.
Po okresie złoty i srebrnym nastąpił czas panowania treści socjalistycznych. Okres radziecki wywarł wielki wpływ na literaturę rosyjską. Socjalistyczne hasła i idee starały się wyprzeć, wręcz wymazać, część idei z dotychczasowego dorobku literackiego. Skutkowało to odstąpieniem od tradycyjnych form kultury, co nie zawsze jest dobrze oceniane przez literaturoznawców. W tym okresie zaczyna swój prymat wieść literatura rewolucyjna, w której swój początek ma literatura radziecka. Przedstawicielami tego nurtu są m.in. Michaił Bułhakow, Maksim Gorki, Borys Pasternak czy Vladimir Nabokov, Bułat Okudżawa, a także Włodzimierz Wysocki.
Współczesna literatura rosyjska przynosi powrót do tradycji ruskich łącząc je z dziedzictwem okresu radzieckiego. Zniesienie cenzury przyniosło publikację niektórych utworów Aleksandra Sołżenicyna czy Wieniedikta Jerofiejewa.
Liczne dzieła literatury rosyjskiej zostały wpisane w dziedzictwo kulturowe kultury europejskiej i nie jedno z nich wywarło ogromny wpływ na dzieje i myślenie ludzi. Dzieje literatury są oczywiście silnie związane z rozwojem cywilizacji i kultury, dlatego w literaturze odbija się obraz ludzkości i jej poziomu dojrzałości i wrażliwości.