Piękne, kolorowe cerkwie, śpiew chórów kapłanów i zakonników oraz cieniutkie świeczki zapalane w różnych intencjach, dają obraz rosyjskiej religii, którą jest prawosławie. Rosyjski Kościół Prawosławny obejmuje większość parafii prawosławnych na terenach Rosji, Litwy, Ukrainy i Białorusi, a także innych państw, które wchodziły w skład Związku Radzieckiego. Do Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego wliczane są także parafie utworzone przez emigrantów z Rosji w innych krajach. Na czele Kościoła stoi obecnie patriarcha Cyryl I, którzy swe rządy prowadzi od 2009 roku.
Historia Kościoła Prawosławnego w Rosji jest dość ciekawa. W 988 roku kijowski książę Włodzimierz I przyjął chrześcijaństwo w jego wschodnim odłamie. Ten rok jest symbolicznym rokiem powstania Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. Metropolita początkowo rezydował w Kijowie. Kościół bowiem stanowił na początku metropolię w składzie Patriarchatu Konstantynopola, a patriarcha ekumeniczny dokonywał między innymi konsekracji głowy ruskiego prawosławia.
Kijów powoli tracił na znaczeniu, dlatego stolicę duchową Rusi przeniesiono do Włodzimierza nad Klaźmą, a następnie do Moskwy. Ponieważ wszystko działo się tuż przed upadkiem Konstantynopola, Moskwę uważa się za sukcesora tej tradycji oraz nazywa się ją czasem Trzecim Rzymem. W 1589 roku metropolita Hiob został pierwszym patriarchą Moskwy i Wszechrusi. Kolejne lata przyniosły osłabienie potęgi domu cara, co odbiło się na wzroście znaczenia rosyjskiej cerkwi. Zgodnie z decyzją z soboru moskiewskiego, który miał miejsce w 1620 roku, wszyscy katolicy zostali uznani za niechrześcijan, co oznaczało konieczność ponownego chrztu.
Jednak w samej cerkwii doszło do rozłamu. Patriarcha Nikon wprowadził reformę w liturgii. Chciał bowiem upodobnić ją do obrzędów w prawosławiu greckim. Nie spotkało się to jednak z dużym poparciem, co dało początek rozłamowi i powstaniu tak zwanej Cerkwi Staroobrzędowej. W 1721 roku zawieszono funkcję patriarchy, a kościołem rządził Świętobliwy Synod Rządzący. Zmiany przyniósł dopiero rok 1917, kiedy kolejnym patriarchą został metropolita Tichon.
Dane z 1914 roku wskazują, że wówczas Kościół dysponował 55 173 cerkwiami i 550 monasterami. Duchowieństwo liczyło 113 629 księży i 95 259 mnichów. Jednak Rewolucja Październikowa, II wojna światowa i późniejszy okres reżimu komunistycznego sprawiły, że Rosyjski Kościół Prawosławny został bardzo zepchnięty na bok, oddalony od życia publicznego, politycznego.
Dopiero odwilż gorbaczowska przyniosła poprawienie sytuacji cerkwi. W 1988 roku dopuszczono do szeroko zakrojonych obchodów tysiąclecia chrztu Rusi. Kolejne lata przynosiły coraz więcej swobód i coraz mniejsze szykany wobec wiernych, duchowieństwa czy samej instytucji kościoła. Rozpoczęła się także odbudował seminariów, klasztorów czy wspólnot duchowych.